Indrukwekkende Matthäus in Musis

Door Femmy - 

In het programmaboekje las ik dat Joop Schets vanaf 1989 Toonkunst dirigeert (hij viert dus een jubileum!). In dat jaar vestigden wij ons in Arnhem. We realiseerden ons dat we alle uitvoeringen van de Matthäus van Toonkunst onder zijn leiding hebben gehoord. Ieder jaar is hij iets anders en er zijn natuurlijk altijd wijzigingen in de bezetting. Het lijkt wel of de uitvoering steeds beter wordt.

Nooit heb ik een mooiere uitvoering van de Matthäus Passion gehoord dan die van afgelopen zondag. Dit keer was alles precies goed. De timing was perfect. Schets durfde lange pauzes te gebruiken, die de dramatiek vergrootte. Dat kan ook doordat de evangelist Henning Klocke zo zeldzaam zuiver en verstaanbaar is en expressief! Hans Christian Hinz heeft een geweldige stem en dito voorkomen, precies zoals de rol van Jezus in de passie van Mattheus verlangt. Ook in de andere solistenpartijen waren geen zwakheden te vinden. De tenor is nog wel eens de zwakke schakel. Maar niet deze keer. Peter Vos heeft een lekkere, directe, heldere tenor. ‘Geduld, geduld’ soepel en vlot.
De solisten liepen voor ze een solo zongen naar voren, daardoor kon het publiek ze goed zien. Ook communiceerden ze als het ware met hun ‘orkest’. Dat het teamwerk was bleek ook uit andere interactie. Soms werden er bijna ‘handen geschud’, zoals de bas en de viola de gamba speler Ralph Rousseau Meulenbroeks (ook hij speelde met gevoel voor tragedie) en ‘schouderklopjes’ uitgedeeld, zoals Joop Schets na de solo van de violist.
Voor de niet zo muzikale luisteraar (zoals ik) wordt de muziek daardoor doorzichtiger. De fluiten, hobo’s, violen, de viola de gamba, et cetera krijgen de aandacht die ze verdienen. Het Gelders Orkest sprankelde. O, o, de fluiten, volgens een kenner van Bach verbeelden ze de verbinding tussen hemel en aarde.
Hemels klonk het allemaal. Dat begon al met het openingskoor, al had ik toen nog geen tranen in de ogen (wat overigens eerder wel eens gebeurde). Een traantje begon te prikken bij het duet van de sopraan met de altus, Hanneke de Wit en Dave ten Kate, werkelijk fantastisch gezongen en zo verdrietig uitgebeeld,…. en daarna het geweldige koor met Blitze und Donner… ook weer met zo’n dreigende, lange pauze.

Snikken bij het slotkoor van het eerste deel. Sinds jaar en dag mijn favoriet. Het jongenskoor centraal tussen koor 1 en 2, dat inzet Ooooooo mensch, en dan de andere koren waar de muziek als een golf door vloeit. Er zijn geen woorden voor. Tranen omdat je weet dat de jongetjes na de pauze niet meer terugkomen.
Na de pauze ging het lijden door. Het koor blonk uit bij alle koralen: ‘O haupt voll Blut und Wunden’. Prachtig nam Joop Schets de tijd voor het sterven van Jezus. Aangrijpend. Meer mensen in de zaal moesten even slikken.
Het een na laatste deel: koor met solisten: kippenvel en het heerlijke slotkoor: Wir setzen uns in tränen nieder… laatste traantje.
Bijna vergeten: nota bene het onmisbare orgelspel van Dirk Luijmes. Hij is volgend jaar meer dan welkom.

Een ovationeel applaus (dat mag zelfs van Mattijs van Nieuwkerk), en bloemen voor de solisten.
Femmy Fijten www.femmyfijten.nl